Mon Tue Wed Thu Fri Sat Sun
1
2
3
4
5
7
8
9
10
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

GEO3BCN at EGU 2024

The 2024 edition of the European Geosciences Union (EGU) General Assembly is just around the corner, scheduled to take place both on-site in Vienna and virtually from 14 to 21 April. Among presenters at this year's EGU General Assembly are researche... Read more

25-03-2024 News

El CSIC presenta la Conexión Geociencias para un planeta sostenible

El Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) acogió el pasado 14 de marzo el kick off de la nueva conexión Geociencias para un planeta sostenible. Esta nueva propuesta, coordinada por Blas Valero Garcés, del Instituto Pirenaico de Ecolog... Read more

18-03-2024 News

The paleomagnetism laboratory is involved in obtaining the first complete archaeomagnetic data from Central Asia

A study presents the first complete archaeomagnetic data of the magnetic field vector for Central Asia, a vast region that has been largely unexplored from an archaeomagnetic perspective for a long time. Bet Beamud, head of the Paleomagnetism laborat... Read more

11-03-2024 News

Ramon Carbonell, nuevo vicepresidente de la Comisión del CSIC para la Coordinación y Racionalización de las ICTS

El investigador de Geociencias Barcelona (GEO3BCN-CSIC), Ramon Carbonell, ha sido nombrado nuevo vicepresidente de la Comisión para la coordinación y Racionalización de Infraestructuras Científicas y Técnicas Singulares (ICTS) y participación en Infr... Read more

06-03-2024 News

A news study reveals that the ice flow in Greenland is younger than thought

A new international study indicates that the Northwest Greenland Ice Stream may be much younger than previously believed. The article, published in the journal Nature Communications and led by the Alfred Wegener Institute (AWI), helps to better under... Read more

22-02-2024 News

Drone view of the Amônia River and the Amazon forest. (Yurua, Ucayali, Peru). Autor: Andre Dib

Fins al 47% dels boscos amazònics podrien patir alteracions irreversibles i desaparèixer el 2050

Una nova publicació de Nature analitza els llindars potencials que podrien empènyer la selva amazònica a un punt de no retorn. L’estudi, amb participació del Consell Superior d’Investigacions Científiques (CSIC), estima que per al 2050 entre el 10% i... Read more

14-02-2024 News

Geociències Barcelona debuta a Ciència al Barri

L'alumnat del centre educatiu Front Marítim va visitar al gener els laboratoris de microscòpia i de paleomagnetisme de Geociències Barcelona (GEO3BCN-CSIC). L'activitat, realitzada en el marc de la iniciativa Ciència al Barri, va ser dirigida pels re... Read more

30-01-2024 News

El programa CSIC Cocrea impulsa proyectos de colaboración público-privada frente a los grandes retos actuales

El programa CSIC COCREA cofinancia cinco proyectos para acelerar la transición energética a partir de la producción, conversión, almacenamiento y gestión de energías limpias y sostenible. Para promover esta transición energética, los proyectos selecc... Read more

18-01-2024 News

Stephanie Barde-Cabusson gana el Concurso de Fotografía 2023

Dos imágenes de Stephanie Barde-Cabusson obtienen el primer y tercer puesto del Concurso de Fotografía 2023 organizado por Geociencias Barcelona (GEO3BCN-CSIC). Los resultados fueron presentados en la tradicional jornada de invierno del instituto, ce... Read more

21-12-2023 News

Dario Pedrazzi, guanyador de la Beca Oriol de Bolòs de Ciències Naturals 2023

L’investigador de Geociències Barcelona (GEO3BCN-CSIC), Dario Pedrazzi, és el guanyador de la Beca Oriol de Bolòs de Ciències Naturals 2023 per un estudi que porta per títol ‘Edat absoluta i caracterització vulcanològica de dos dels possibles volcans... Read more

14-12-2023 News

Mechanical properties of minerals in lunar and HED meteorites from nanoindentation testing: Implications for space mining

Peña-Asensio, E., Trigo-Rodríguez, J.M., Sort, J., Ibáñez-Insa, J. and Rimola, A. (2024), Mechanical properties of minerals in lunar and HED meteorites from nanoindentation testing: Implications for space mining. Meteorit Planet Sci. https://doi.org/10.1111/maps.14148

Latest GEO3BCN Publications

Read more

First Full-Vector Archeomagnetic Data From Central Asia (3 BCE to 15 CE Centuries): Evidence for a Large Non-Dipole Field Contribution Around the First Century BCE

Bonilla-Alba, R., Gómez-Paccard, M., Pavón-Carrasco, F. J., Campuzano, S. A., Beamud, E., Martínez-Ferreras, V., Gurt-Esparraguera, J. M., Ariño-Gil, E., Martín-Hernández, F., & Osete, M. L. (2024). First Full-Vector Archeomagnetic Data From Central Asia (3 BCE to 15 CE Centuries): Evidence for a Large Non-Dipole Field Contribution Around the First Century BCE. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 129(2), e2023JB027910. https://doi.org/https://doi.org/10.1029/2023JB027910

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Thermal structure of the southern Caribbean and northwestern South America: implications for seismogenesis

Gómez-García, Á. M., González, Á., Cacace, M., Scheck-Wenderoth, M., & Monsalve, G. (2024). Thermal structure of the southern Caribbean and northwestern South America: implications for seismogenesis. Solid Earth, 15(2), 281–303. https://doi.org/10.5194/se-15-281-2024

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Critical transitions in the Amazon forest system

Flores, B. M., Montoya, E., Sakschewski, B., Nascimento, N., Staal, A., Betts, R. A., Levis, C., Lapola, D. M., Esquível-Muelbert, A., Jakovac, C., Nobre, C. A., Oliveira, R. S., Borma, L. S., Nian, D., Boers, N., Hecht, S. B., ter Steege, H., Arieira, J., Lucas, I. L., … Hirota, M. (2024). Critical transitions in the Amazon forest system. Nature, 626(7999), 555–564. https://doi.org/10.1038/s41586-023-06970-0

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Shear margins in upper half of Northeast Greenland Ice Stream were established two millennia ago

Jansen, D., Franke, S., Bauer, C. C., Binder, T., Dahl-Jensen, D., Eichler, J., Eisen, O., Hu, Y., Kerch, J., Llorens, M.-G., Miller, H., Neckel, N., Paden, J., de Riese, T., Sachau, T., Stoll, N., Weikusat, I., Wilhelms, F., Zhang, Y., & Bons, P. D. (2024). Shear margins in upper half of Northeast Greenland Ice Stream were established two millennia ago. Nature Communications, 15(1), 1193. https://doi.org/10.1038/s41467-024-45021-8

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Assessing changes in global fire regimes

Sayedi, S. S., Abbott, B. W., Vannière, B., Leys, B., Colombaroli, D., Romera, G. G., Słowiński, M., Aleman, J. C., Blarquez, O., Feurdean, A., Brown, K., Aakala, T., Alenius, T., Allen, K., Andric, M., Bergeron, Y., Biagioni, S., Bradshaw, R., Bremond, L., …, Montoya, E., Daniau, A.-L. (2024). Assessing changes in global fire regimes. Fire Ecology, 20(1), 18. https://doi.org/10.1186/s42408-023-00237-9

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Why does western Makran have a low seismicity rate?

Abbasi, M., Ghods, A., Najafi, M., Abbasy, S., Amiri, M., Shabanian, E., Kheradmandi, M., & Asgari, J. (2023). Why does western Makran have a low seismicity rate? Tectonophysics, 869, 230134. https://doi.org/10.1016/J.TECTO.2023.230134

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Polymorphism and Phase Stability of Hydrated Magnesium Carbonate Nesquehonite MgCO3·3H2O: Negative Axial Compressibility and Thermal Expansion in a Cementitious Material

Santamaría-Pérez, D., Chuliá-Jordán, R., Gonzalez-Platas, J., Otero-de-la-Roza, A., Ruiz-Fuertes, J., Pellicer-Porres, J., Oliva, R., & Popescu, C. (2024). Polymorphism and Phase Stability of Hydrated Magnesium Carbonate Nesquehonite MgCO3·3H2O: Negative Axial Compressibility and Thermal Expansion in a Cementitious Material. Crystal Growth & Design. https://doi.org/10.1021/acs.cgd.3c01171

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Impact of glacier changes and permafrost distribution on debris flows in Badswat and Shishkat catchments, Northern Pakistan

Hassan, W., Su, F., Liu, W., Hassan, J., Hassan, M., Bazai, N. A., Wang, H., Yang, Z., Ali, M., & Castellanos, D. G. (2023). Impact of glacier changes and permafrost distribution on debris flows in Badswat and Shishkat catchments, Northern Pakistan. Journal of Mountain Science, 20(12), 3687–3702. https://doi.org/10.1007/s11629-023-7894-5

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Structural style and timing of nw-se trending zagros folds in sw iran: interaction with north-south trending arabian folds and implications for petroleum geology

Vergés, J., Casini, G., Ruh, J., Cosgrove, J., Sherkati, S., Najafi, M., Casciello, E., Saura, E., Fard, I. A., Piryaei, A., de Lamotte, D. F., Letouzey, J., Goodarzi, H., Soleimany, B., & Jahani, S. (2024). STRUCTURAL STYLE AND TIMING OF NW-SE TRENDING ZAGROS FOLDS IN SW IRAN: INTERACTION WITH NORTH-SOUTH TRENDING ARABIAN FOLDS AND IMPLICATIONS FOR PETROLEUM GEOLOGY. Journal of Petroleum Geology, 47(1), 3–74. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/jpg.12850

Latest GEO3BCN Publications

Read more

Los volcanes de San Jerónimo y Negro de Chorrillos son dos volcanes shoshoníticos de carácter monogenético situados en el altiplano de la Puna, en la Zona Volcánica Central de los Andes, en el norte de Argentina. Son algo más jóvenes de lo que se pensaba hasta ahora. Entraron en erupción hace 144.000 y 51.000 años respectivamente según un nuevo estudio que, mediante nuevos métodos, ha realizado una nueva datación y caracterización de los materiales generados por estos volcanes. El trabajo ha sido publicado en la revista Journal of South American Earth Sciences.

El estudio, que intenta comprender el origen de este tipo de volcanes shoshoniticos en una zona donde no son habituales, sugiere también que antiguas suturas continentales originadas cientos de millones de años atrás siguen controlando la distribución del vulcanismo actual. El término shoshonita fue acuñado en 1895 para referirse a un tipo de roca ígnea que tiene un alto contenido en potasio. Asociados a los magmas shoshoníticos suelen encontrarse yacimientos minerales polimetálicos.

La Zona Volcánica Central de los Andes (ZCVA) es una zona con una elevada actividad volcánica debido al proceso de subducción de la placa oceánica de Nazca bajo la placa continental de Suramérica. Existen centenares de volcanes en el arco volcánico central y también en la extensa región del Altiplano-Puna, situada tras este arco frontal. Aun así, solo unos pocos de los volcanes distribuidos en esta región tienen una composición shoshonitica. Los investigadores seleccionaron para su estudio los volcanes de San Jerónimo y Negro de Chorrillos por "su buen grado de conservación y representatividad de la composición shoshonitica".

"Estos volcanes tienen la particularidad de haberse formado a partir de magmas shoshoníticos, magmas muy poco frecuentes y de composición primitiva", explica el primer autor del estudio José Luis Fernández-Turiel. El estudio de estos tipos de magmas es, según explica el investigador de GEO3BCN-CSIC una oportunidad de "conocer que sucede por debajo de una de las cortezas continentales terrestres más gruesas del planeta, ya que en algunas áreas del altiplano el grosor cortical se sitúa alrededor de los 80 km".

Los investigadores cartografiaron y tomaron muestras de los volcanes de San Jerónimo y Negro de Chorrillos. "Se seleccionaron seis muestras de lava de los dos volcanes para llevar a cabo el estudio petrográfico al microscopio y el análisis geoquímico mediante las espectrometrías de masas de alta resolución y fluorescencia de rayos X", explica Francisco Pérez Torrado de la Universidad de Las Palmas de Gran Canaria. Gracias a este trabajo de caracterización inicial, los autores del estudio pudieron seleccionar las dos mejores muestras, una de cada volcán, para realizar una datación mediante el método de Potasio-Argón.

La utilización de esta técnica ha permitido reubicar en el tiempo las erupciones de los dos volcanes. “La datación con nuevos métodos de las lavas de los volcanes de San Jerónimo y Negro de los Chorrillos ha arrojado edades de 144 y 51 mil años respectivamente", indica Fernández-Turiel. Además, y gracias al análisis y caracterización geoquímica de las muestras, los autores del trabajo han sido capaces de determinar la profundidad en la que se generaron estos magmas. "Estos magmas shoshoníticos se originaron a unos 50 km de profundidad y se vieron afectados por la interacción con magmas más silícicos en su rápido ascenso a la superficie, que se estima que fue entre algunas horas y varios días", explica Fernández-Turiel.

El trabajo aporta también una posible respuesta a la existencia de volcanes shoshoniticos en la Puna argentina, una zona en la que este tipo de vulcanismo no suele ser habitual. "La rareza en el contexto andino estaría relacionada con la generación del magma en un contexto geotectónico muy concreto, asociado con los límites de antiguos terrenos del supercontinente de Gondwana", apunta Alejandro Rodríguez-González, investigador de la Universidad de las Palmas y coautor del estudio.

"Los centros shoshoniticos están emplazados aproximadamente en la intersección Norte-Sur de la sutura entre los terrenos de Antofalla y Pampia con el gran sistema de fallas de Lípez-Coranzulí de orientación NW-SE", escriben los investigadores. La zona de sutura Antofalla-Pampia, paralela a la cadena de los Andes, es una zona frágil que se desarrolló durante el Paleozoico a lo largo del margen suroccidental del supercontinente de Gondwana que existió entre hace 550 y 270 millones de años. Esta zona sería, según se indica en el artículo, el mecanismo que favorece "el desarrollo de pequeños volúmenes de fusión potásica" que son los precursores de las rocas shoshoníticas. Conocer "las historias eruptivas de San Jerónimo y Negro de Chorrillos puede darmos pistas sobre el comportamiento pasado y el futuro de volcanes similares en otras zonas tras arco de los grandes altiplanos como el de la Zona Volcánica Central de los Andes o el tibetano", concluyen los autores del estudio.

En la elaboración de este trabajo han participado los investigadores Julio  Saavedra del IRNASA-CSIC;  Francisco José Pérez-Torrado y Alejandro Rodríguez-González, del Instituto de Estudios Ambientales y Recursos Naturales de la Universidad de las Palmas de Gran Canaria (i-UNAT); Marta Rejas, de GEO3BCN-CSIC; Herve Guillou del Laboratorio de Ciencias del Clima y de Medio Ambiente de la Universidad de París-Saclay (CEA-CNRS-UVSQ) y Meritxell Aulinas, de la Facultad de Ciencias de la Tierra de la Universidad de Barcelona.

Artículo de referencia

Fernandez-Turiel JL, Saavedra J, Perez-Torrado FJ, et al. New ages, morphometric and geochemical data on recent shoshonitic volcanism of the Puna, Central Volcanic Zone of Andes: San Jerónimo and Negro de Chorrillos volcanoes. J South Am Earth Sci. 2021:103270. doi: https://doi.org/10.1016/j.jsames.2021.103270

We use cookies to improve our website and your experience when using it. Cookies used for the essential operation of this site have already been set. To find out more about the cookies we use and how to delete them, see our privacy policy.

  I accept cookies from this site.
EU Cookie Directive plugin by www.channeldigital.co.uk